تحلیل محتوای موضوعی و روش‌شناختی پایان‌نامه‌ها و رساله‌های تحصیلات تکمیلی رشته‌ی علوم تربیتی دانشگاه تبریز در فاصله سال‌های 1376 - 1395

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کتابخانه دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز.

2 علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

3 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه تبریز

چکیده

هدف: هدف اصلی این پژوهش آگاهی از وضعیت محتوایی پایان­نامه­های تحصیلات تکمیلی رشته علوم تربیتی دانشگاه تبریز در گرایش­های روانشناسی تربیتی، برنامه­ریزی درسی، آموزش و بهسازی منابع انسانی به منظور تعیین سیر موضوعی در هر مقوله از سال 1376 تا 1395 می­باشد.
روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش پژوهش، تحلیل محتوا با استفاده از سیاهه­وارسی است. به منظور تحلیل محتوای پایان­نامه­ها، از میان 405 پایان­نامه رشته علوم تربیتی که در زمان انجام پژوهش در کتابخانه دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی موجود بودند، 195 پایان­نامه به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده­ها از سیاهه­وارسی محقق ساخته استفاده شده است.
یافته­ها: یافته­های مطالعه نشان داد، در رشته آموزش و بهسازی پایان­نامه­ها در 9 حوزه­ی موضوعی با بیشترین فراوانی در حوزه­ی موضوع ارزیابی عملکرد (4 مورد)؛ در رشته برنامه­ریزی درسی پایان­نامه­ها در 11 حوزه­ی موضوعی با بیشترین فراوانی در حوزه­ی موضوعی نظریه­های یادگیری و تدریس (20 مورد)؛ در رشته روانشناسی تربیتی پایان­نامه­ها در 14 گرایش موضوعی با بیشترین فراوانی در حوزه­ی موضوعی راهبردهای مطالعه و یادگیری (14 مورد)؛ در رشته دکترای روانشناسی تربیتی پایان­نامه­ها با در 6 حوزه­ی موضوعی با بیشترین فراوانی در حوزه­های موضوعی شیوه­های اصلاح و تغییر رفتار و شیوه­های نوین یاددهی و یادگیری (5 مورد) انجام گرفته است. همچنین بیشترین روش پژوهش مورد استفاده در پایان­های علوم تربیتی، روش همبستگی بود. نتایج نشان داد جنسیت تاثیری در گرایش موضوعی پایان­نامه­ها ندارد، ولی مقطع تحصیلی بر نوع روش پژوهش مورد استفاده تاثیر مستقیم دارد.
نتیجه­گیری: تعیین اولویت­های پژوهشی در هر یک از گرایش­های رشته علوم تربیتی در دو مقطع ارشد و دکترا  و نیز آموزش روش­های متنوع پژوهش در راستای غنا بخشیدن به پایان­نامه­های این رشته ضروری می ­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Topical and methodological content analysis of education science thesis and dissertations of Tabriz University from 1997 to 2016

نویسندگان [English]

  • Vajihe Ranjbari sofyan 1
  • Hashem Atapour 2
  • Torab Najary 3
1 Library of the Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Tabriz.
2 Knowledge and Information Science, University of Tabriz,, Tabriz, Iran
3 Assistant Professor, Department of Information Science and Science, University of Tabriz
چکیده [English]

Objective: The main objective of this research is to know the content status theses and dissertations of Tabriz University in Educational Psychology, Curriculum Planning, Human Resources Education and Improvement in order to determine the subject trend and methods used in each field  from 1376 to 1395.
Method: The present research is applied in term of objective which has done using content analysis method. Out of 405 theses and dissertations in the field of educational sciences that were available in the library of the Faculty of Educational Sciences and Psychology at the time of the research, 195 cases were selected as sample. A researcher-made check-list was used to collect data.
Findings: The findings of the study showed that in the field Human Resources Education and Improvement theses were in 9 subject areas, with the highest frequency in the ​​"performance evaluation" subject area (4 cases); in the field of Curriculum Planning, theses were in 11 subject areas with the highest frequency in the ​​"learning and teaching theories" subject area (20 cases); In the field of Educational Psychology, theses were in 14 subject areas with the highest frequency in the subject area of ​​"study and learning strategies" (14 cases); In the field of Educational Psychology (doctoral degree) dissertations were in 6 subject areas, with the highest frequency in the "behavior modification and change" and "new methods teaching and learning" subject areas (5 cases). Furthermore, the most used research method at the theses and dissertations of educational sciences was the correlation method. The results showed that gender had no effect on the subject area of theses and dissertations, however the grade had a direct effect on the type of research method used.
Conclusion: Determining the research priorities in each of the fields of educational sciences in both master's and doctorate levels, as well as teaching various research methods in order to enrich theses and dissertation in this field, is necessary.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Thesis
  • Subject Content Analysis
  • Methodology
  • Educational Sciences
  • Tabriz University